U organizaciji Srpske zajednice u Makedoniji, u Kumanovu je obeležena 80. godišnjica od junačke pogibije srpskih pilota sa Kumanovskog aerodroma 6. aprila 1941. godine prilikom napada fašističke Nemačke na Kraljevinu Jugoslaviju, koji su odlučno poleteli, suprotstavili se mnogostruko nadmoćnijem neprijatelju, veoma hrabro i požrtvovano položili svoje živote za slobodu otadžbine.
Počast je nebeskim herojima odata minutom ćutanja a vence su položili : Demokratska partija Srba u Makedoniji, predsednik Ivan Stoilković, poslanik u Skupštini Makedonije, Srpska zajednica u Makedoniji, predsednica Gordana Jović Stojkovski, Savet opštine Kumanovo, predsednica Atina Murgašanska, SUBNOR Srbije, Grada Vranja i Opštine Vladičin Han, (predsednik Skupštine SUBNOR-a Srbije Miroljub Stojčić, brigadni General Zoran Lubura i potpukovnik Dragutin Dimčevski), zatim delegacija Vojnih veterana Kumanova i KUD „Srpski Vez“ iz Kumanova. U odavanju počasti polaganjem venaca, nažalost, nije bilo predstavnika Ambasade Srbije u Makedoniji.
O istorijskom značaju ovog datuma govorio je predsednik Skupštine SUBNOR-a Srbije Miroljub Stojčić.
-Napad Nemačke na Kraljevinu Jugoslaviju, u Drugom svetskom ratu, započeo je od Kumanova, skoro dva sata pre no što je bombardovan Beograd u 6,30 časova. Sa aerodroma iz Bugarske velika formacija nemačkih meseršmita, tada veoma savremenih borbenih aviona, koristeći faktor iznenađenja, prelazi granicu Kraljevine Jugoslavije i upućuje se prema Kumanovu gde je bio stacioniran Peti lovački puk vazduhoplovstva Kraljevine Jugoslavije, odnosno 111. i 112. eskadrila koje su posedovale zastarele avione marke „Hoker Fjuri“, a zahvaljujući petoj koloni u jugoslovenskoj vojsci Nemci su imali i planove svih jugoslovenskih aerodroma te su lako mogli neutralisati sve eskadrile.
Trinaest jugoslovenskih aviona, na brzinu, poleće sa Kumanovskog aerodroma i prihvata neravnopravnu borbu sa eskadrilom od 21. nemačkog aviona. Četrnaesti avion, majora Džel Franje, prikrivenog hrvatskog ustaše, namerno nije poleteo sa aerodroma i uništen je na zemlji.
O požrtvovanosti, epskoj pogibiji i herojstvu „kumanovskih pilota“ 6. aprila 1941. godine govori i podatak da je kapetan prve klase Vojislav Popović, komandant 111. lovačke eskadrile, kada je ostao bez municije, odlučio se na samoubilački čin tako što je svojim avionom udario u neprijateljski, nakon čega su se obe letelice srušile. To je učinio i njegov saborac poručnik Milorad Tanasić koji je direktnim udarcem svoje letilice u nemački avion uspeo da uništi još jedan meseršmit 110, položivši sopstveni život na oltar svoje otadžbine.
Ispred ovog spomenika, koji su posle rata podigli Skopski vazduhoplovni garnizon i Savez boraca iz Kumanova, a povodom 80. godišnjice od pogibije, odajemo dužnu počast hrabro poginulim pilotima Kraljevine Jugoslavije: kapetanu Konstantinu Jermakovu, Rusu po nacionalnosti, komandiru 112. eskadrile, kapetanu Vojislavu Popoviću, Srbinu po nacionalnosti, komandiru 111. eskadrile, poručniku Miloradu Tanasiću, potporučniku Milutinu Petroviću, naredniku Jevti Arsiću, naredniku Ratomiru Milojeviću, naredniku Veroljubu Stojadinoviću. Na spomeniku su ispisana imena još i : pukovnik Ferdo Gradišnik, kapetan Nikola Ivančević, poručnik Đorđe Stefanović, poručnik Vladimir Kinić, narednik Živan Jovanović, narednik Stjepan Jurković, podnarednik Slobodan Đorđević i Vasilije Mirović, ukupno 15 poginulih sa kumanovskog aerodroma. U ovoj strašnoj vazdušnoj borbi ranjena su i četiri pilota Kraljevine Jugoslavije.
Podvizi junaka Petog lovačkog puka vredni su pamćenja i na takvim primerima nesebičnog patriotizma treba vaspitavati buduće generacije, jer otadžbina, kao i porodica, nema cenu. Njome se ne trguje bez obzira na snagu neprijatelja, brani se do poslednjeg kao što su to činili pripadnici 111. i 112. lovačke eskadrile 6. aprila 1941. godine iznad Kumanova. Članovima Srpske zajednice u Makedoniji zahvaljujem se u ime SUBNOR-a Srbije što negujete kulturu sećanja na sve svetle trenutke iz istorije oslobodilačkih ratova svih naroda sa ovih prostora – rekao je u svom govoru Stojčić.
Izvor: Vranjska plus
